Varis, bacaklarda oluşan toplardamar kapakçık fonksiyon bozukluğuna bağlı olarak gelişen damarların belirgin hale gelmesidir.
Varis Nedenleri
Kalıtımsal: Hastalık aile bireyleri arasında kapakçık disfonsiyonuna bağlı olarak sıklıkla görülmektedir.
Ayakta Sabit Kalma: Mesleği gereği ayakta sabit kalan insanlardavaris sıklığı artmakta, bunun tam tersine bacak kaslarının gelişimini sağlayan yürüyüş ve spor yapan kişilerde varis sıklığı azalmaktadır. Örnek verecek olursak en çok varis görülen mesleki gruplar berber, hemşire ve öğretmenlerdir.
Yaşlanma: Yaş ilerlemesi ile toplardamar sisteminde mevcut olan kapakçıklardada belirgin yaşlanma ve fonksiyon bozukluğu oluşacaktır. Kadınlarda menopoz sonrası bu dahada hızlanır.
Menopoz: Menopozla gelen hormonal değişiklikler tüm sistemlerde etkisi toplardamarada yansır ve kapakçık disfonksiyonu ile birliktedir.
Çoklu Gebelik: Gebelikte 2 sebep varis oluşumunu gebelik esnasında vücut sıvı volümünün artması ile bacaklarda göllenen kanın venöz sistemi etkilemesi ile oluşan mekanizma diğer mekanizmada bebeğin büyüdükçe karın içi toplardamarlara yaptığı bası ile oluşan mekanizmadır.
Travmalar: Bacakta toplardamar dolaşımın etkileyecek travma atel cerrahi girişimler varis oluşumunu etkilemektedir.
Aşırı Kilo Alma: Normal kiloda iken hızlı kilo almalarda toplar damar dolaşımını olumsuz yönde etkilemektedir.
Varis Tipleri ve Belirtileri
3 çeşit varis vardır:
- 1. Kılcal varis 1mm altında (Örümcek ağı şeklinde varis)
- Retiküler varis 1- 2 mm arasında
- Büyük mavimsi trunkal varis 2mm üzerinde damar çapalarına saip varisler
Varisin Yaratmış Olduğu Klinik Tablolar
- Ciltte renk değişikliği kırmızı mor yeşil renkli
- Damarların parmak gibi dışarı çıkık ve belirgin hal alması
- Zonklayıcı ve yanıcı bacak ağrıları
- Renk değişikliği yapmış damarların üzerinde kaşıntı olması
- Bacak ve ayakta şişlik çap artışı
Varisli Hasta
Öncelikle bu işi sabırlı bir şekilde tedavi edecek doktorunu bulmalıdır. Sabırlı dememizdeki amaç varis tam anlamıyla tedavi edilebilmesi için tedaviyi yapan kalp ve damar cerrahi uzmanının tecrübeli ve iyi düzeyde doppler ultrasonografisi bilmelidir. Sadece görüntüye yönelik tedavilerde hastalarda ciddi şikayetler oluşmaktadır ve varis hastalığının tedavisi mümkün olmadığı hatta tekrarlayan bir hastalık olduğu düşüncesi oluşmaktadır. Varis hastalığının tedavisinin olmadığına ve tedaviyi yapan doktorada güven azalması olacaktır. Bu nedenle bu tedaviyi üstlenen doktorun her türlü varisi olan hastalara öncelikle renkli doppler ultrasonografisi yapmalıdır. Bazen örümceksi bir varis bir iç varis (femorosafenal yetmezlik) sonucu veya bir köprü damar (perforanven yetmezliği) sonucu çıkabilmektedir. Bunu ancak doppler ultrasonografi ile tespit edilip asıl sebebe yönelik tedavi yapılmalıdır.
Bu sebepten tedaviyi üstlenen kalp damar cerrahi uzmanı radyolog tarafından yapılan ultrasonografi ile bile tatmin olmamalıdır. Malum günümüzde devlet hastanesi ve özel hastanelerdeki yoğunluklardan dolayı radyoloji hekiminin gözünden kaçacak bir köprü damar yetmezliği bile tedavi seyrini olumsuz etkileyecektir. Kliniğimizde en son teknoloji ameliyatsız her türlü varis tedavileri yapılırken son teknoloji renkli doppler ultrasonografi cihazımızla her gelen hastama ayrıntılı doppler ultasonografi yapılıp tedaviye başlanmaktadır. Tedavilerimizde kılcal ve retiküler varisler haricinde diğer varisler ultrason eşliğinde görerek yapılmakta ve yetmezlik olmayan damarlar korunmaktadır.
Varis Oluşumundan Korunma
Varis oluştuktan sonra genellikle tedavi işleme dayanır. Fakat varisi oluşmamış veya tedavi görmüş hastaların tekrar varisle karşılaşmaması amacıyla;
- Sabit şekilde ayakta kalmamak
- Bacağı sıkacak dar kıyafetler giyilmemesi
- Bacak bacak üstüne atmadan oturmak
- Bacakları günlük soğuk su ile yıkamak
- Bacaklarda kas oluşumunu
- Uzun topuklu giymemek
- Baharatlı ve asitli gıdaları az tüketmek
Varis Tedavisi Yöntemleri
- 1. Köpük skleroterapi
- 2. Damar içi lazer, yapıştırıcı veya radyofrekans tedavisi
- 3. Açık (konvonsiyonel) cerrtahi
Varis tedavisinde doktorun hastaya ve damar yapısına göre uygun gördüğü tedavi yapılır. Kliniğimizde ameliyatsız tedavi yöntemlerinin ön plana gelmesi varis tedavisinde genel prensip halini almıştır.
Köpük Skleroterapi
Ameliyatsız tedavi yöntemleri arasında sıklıkla kullanılan bu yöntemdir. 3 tip varis tedavisinin yanında varis ülseri olan hastalarda perforanven kapatılması yönünden avantajlıdır. Aynı zamanda tedavi maliyeti ucuz bir yöntemdir. Hastanın günlük işlerini engellemeden ayaktan yapılan bir tedavidir. Tekrar aynı damar kapanmaması durumunda uygulaması mümkündür. Bu en büyük avantajıdır. Diğer ameliyatsız yöntemlerde bu avantaj pek bulunmamaktadır. Yanlış uygulamalarda doku nekrozları gelişmektedir
Damar İçi Lazer, Sealin (Yapıştırıcı) Ajan ve Radyofrekans Tedavisi
Genellikle ağrı eşiği düşük kişilerde spinal ve genelş anestezi desteği altında yapılır. Hastanın ağrı eşiği tümesent anestezi için yapılacak enjeksiyonlara dayanan hastalarda lokal anestezi altında yapılmaktadır. Başarı yüzdesi bazı serilerde %95 -97 seviyesindedir. Hastalar gene günlük yaşamlarına ve işlerine aynı gün veya ertesi gün dönebilmektedirler. Damar içi yapıştırıcı (sealin) ajanla yapılan tedavilerde gene hastanın günlük işlerini engellemeden ayaktan yapılmaktadır. Tümsent anestezi ihtiyacı yoktur. Başarı oranı gene endovenöz lazer ve radyofrekans tedavisi kadardır. Bu yöntemlerden sonra safentrasesi boyunca lazer, radyofrekans ve sealin ajana bağlı selülit kızarıklık flebit belirtileri nadirde olsa yanık yaraları görülmektedir. Köpük skleroterapiye göre sarf malzeme maliyetinden dolayı tedavi maliyeti artmaktadır.
Açık (Konvonsiyonel) Cerrahi
Klasik spinal veya genel anestezi uygulanınca ve ameliyathane ortamında yapılan tedavi yöntemidir. Hastaların günlük işlerine dönmesi uzun zaman aldığından kliniğimizde bu tedavi yöntemi hastalarımızında talep etmemesinden dolayı yapılmamaktadır.
Kliniğimizde varisi olan hastalar öncelikle iyi bir renkli doppler ultrasonografisi yapıldıktan sonra hangi tedavi yöntemi hastaya uygunsa o yöntem hastaya ayrıntılı anlatılarak tedaviye başlanır. Tedavi yapılan hastaların aynı gün günlük işleri ve iş hayatlarına dönmesi temel amaç olduğu için ameliyatsız varis tedavi yöntemleri uygulanır ve hasta tedavi esnasında ve tedavi sonrasında herhangi bir ağrı hissetmeden yürüyerek kliniğimizden çıkar, günlük işler ve iş hayatına aynı gün başlar.
